Wie äin Stück entstaiht
Wenn wi mit use Taukiekers mol tausammen sittet un van use "Arbeit" bi dät Theater vertällt, kiekt däi us mäist verwunnert an un sägget: "Dät dor sovull tauhört, häbbt wi nich dächt". Worum nich mol in't Programmheft schrieven, wat dor alles tauhört, üm äin Theaterstück up de Bühne tau brängen. Un uk mol wies maken, wat däi Lüe leistet, däi nich up däi Bühne stoaht un kienen Applaus krieget!
Also fang wi an, so de Riege noah. To allererst hätt dät: Wat vör äin Stück? Lustspiel, Komödie, Krimi oder mol'n Schauspiel? Oder uk moal wat Eernsthaftet, dänn jüst düsse Stücke blievet in't Gedächtnis. Dann gaiht dät än't Läsen! Dor güff dät'n poar Lüe, däi "vorläsen" daut. Wat nu noah däi ähre Meinung gaut is ward dänn Spälleiter vörschloan. Däi häff natürlich uk Oogen un Oahrn oapen hätt un bi ännere Bühnen 'n bäten spickuleert, wat däi so up'n Spälplan häbbt. Passt dät Stück in use Tied (politisch, gesellschaftlich, thematisch)? Af un tau mott dät uk noch översettet wern un up Plattdütsch is de Wirkung dann ganz änners als z.B. in Bayrisch. Könt wi dät Stück besätten, häbbt wi däi richtigen Lüe vor däi Rullen?

Däi Regisseur
Wenn däi Regisseur dät Rullenbauk in'ne Hände krigg, wäit häi meist all, wäll mitspält un so kann häi sük biet läsen in Gedanken vorstellen, wo dät noher afloapen soll. Häi makt sük äin "Konzept". Aber nu gaiht dät an däi Arbeit: Dät Bauk mot vor use Bühne ümmeschräven un taurächte maakt wern. In tüskentied beproatet häi sük mit dann Bühnenbau, Bühnentechnik, dän Fundus wegen däi Kostüme un Maskenbildner. Un dann gaiht dät loss: De Proben fängt an. Jeder Gang, jede Bewegung un jeder Satz werd dörprobt, immer un immer wer ännert, bis dät stimmt. Szenen ward utprobärt, ümmesmäten, weil däi richtige Stimmung nich dor is, Gags un Lacher werd inbaut, wat uk nich einfach is. Wat överdräven is, kummp meist nich an. Aber uk Pausen, besinnliche Momente sünd intausätten. Dät dät nich aohne "Worum mott dät so?", "ick kann dät nich!", "Wat denkt däi Lüe, wenn ick dät maak" taugaiht, is kloar. Däi Spälers bünt ja kiene Profis.
Hier is dät Fingerspitzengeföihl, däi Menschenführung un däi Övertügungskraft van dänn Regisseur frogt.
Un so werd langsam ut äin Stückwärk (Szene für Szene) äine Inzenierung, däi dät warn is, wat däi Regisseur sük vorstellt häff.

Däi Bühnenbau
Wat nützt äin gaudet un gaut gespältet Stück, wenn dät Bühnenbäld nich stimmt un kiene "Atmosphäre" häff. Un dar könt wi för usen Bühnenbau bloß dänn Haut trecken! Immer näie Ideen häbbt däi. Man markt, dät däi dar Spaß dran häbbt, dät sütt man an däi Kleinigkeiten un äin "Dät gaiht nich" kennt use Bühnenlüe nich. Man bis dät alles staiht, is full tau daun. Däi Regisseur häff all siene Vörstellung van dät Bühnenbäld, wenn häi mit däi Techniker tausammen kummp un äin Bühnenmodell baut. Noh dütt Modell werd dann däi Kulissen timmert un upstellt un dätt is uk kien grotet Problem, däi Kläinigkeiten maakt mehr Arbeit un Koppiene. Dor spält dann Soaken mit, däi nich in usen Fundus bünt un däi man uk nich kopen kann, also wärd tüftelt un bastelt. Un ut wenig Material entstaiht äin Wunnerwärk dät nich full Geld, aber'n Bärg Arbeit kostet. For äin Bühnenbäld in Dörschnitt ca. 400 Arbeitsstunden. Staiht alles, möt däi Färvenpötte her. Einfach tapezieren is nich immer änbrocht. So äin Prospekt tau bemoalen, is ne Kunst för sük!

Däi Spälers.
Wat wör dät froiher spaßig! Eerst wörde dät Näieste beprotet, dorbi göv't äin ut'n Buddel un irgentwann wörde dät Bauk härkrägen un'n bitken doahn. Bis tau däi Gneralprobe här man dät Bauk in'ne Hand und wenn man bi däi Vorstellung mol hangen dö, wörde äin Witz vertällt oder man kann däi Taupuskerske luter hörn wie däi Späler. Usen früheren Spälleiter Bernd Megger sägg immer: "75% van dann Text müsst du up däi Bühne köllen, däi ännern 25% däi most du dortau maaken." Dormit is all lange Schluss. Däi Spälers söllt tau däi erste Probe all mit "angelerntem" Text koamen. Dät hätt, all to Hus in't Bauk kieken un utwändig lehrn.
Däi Proben vandaage bünt hart un mannigmoal uk Stress. Dor werd äine Szene faken probt un probt: "Is dät so richtig, oder so?" Däi Regisseur häff sien Konzept (un dät letzte Wort), aber uk däi Späler maakt sük ähre Gedanken un dann wärd diskutiert. Spaß mott dät Theaterspälen maaken, änners kann man däi Finger dorvan loaten. Mindestens 30 Proben, dät hätt: de Familie alläin loaten, up ännere Hobbys verzichten, Beseuk no dänn Probenploan inloahn, Kinner säiht äinen tüsken Döre un Angel... Wenn dar däi Familie nich mitspält, sütt dät düster ut. Aber dät is uk interessant, man sütt un föihlt, wie ut väle enkelnde Szenen äin Gänzet, äin Stück wärd. Däi Späler spürt, wo säi erst unbehulpen up däi Bühne stoaht un langsam däi Figur wärd, däi säi dorstellen söllt. Un dät is äin Beläven äs wenn man 'ne Goldmedaille gewonnen här!

Däi Maske.
Lange bevör än dänn Dag van däi Vörstellung däi Dören van't Kolpinghus för däi Taukiekers losmaket werd, is ächter däi Bühne all Honnig in 'ne Heide. Bühnenbau, Tontechnik, Beleuchtung, Kostüme, Requisite un Maske möt wiet vör dänn Upführungstermin aktiv wern, dormit däi Vörhäng vör däi Taukiekers losmakt wern känn. Däi Arbeit van däi Maske is nich immer up dann ersten Blick tau erkennen. Aber tau säin is däi Arbeit wall - in däi Gesichter van däi Späler. Däi Saison fang all äinige Wäken vör däi Premiere an. Dor wärd tausammen överläggt, wat för dät Stück alles bruket werd. Näben dät Schminken un dät Material för däi Gesichter arbeitet wi uk mit Glatzen, Perücken un af un tau uk mit Gesichtsplastiken. Däi Arbeit in däi Gardrobe fang ca. twill Stunden för däi Vörstellung an. Aber uk bi dät Stück bliff oft kiene Tied taut utruhen. Äinige Späler mit Dubbelrullen möt ümmeschminket warn. Un wenn use Stücke dör Kostüme glänzt, dann is dät selbstverständlich, däi Späler bi dann Kostümwessel tau hälpen. Dät is fine spannende Angelägenheit, däi Spaß maket un däi Applaus van däi Taukiekers is däi Ansporn bi dütt intressante Hobby tau blieven.
Wilhelm Jausen